maandag 21 augustus 2017

Gotland forever


Er was eens................een sprookje.
Een beknopt reisverslag 6 - 13 aug. 2017

We leefden er zo ongeveer een jaar naar toe.
We wisselden tijdig van week 31 (2017) naar week 32!!
Een niet onbelangrijk detail i.v.m. de onberekenbare meteorologische omstandigheden. Deze nieuwe week bleek ons een uitzonderlijk hogedrukgebied te bieden met dito zon, temperatuur en bries. 
Licht, fruitig en fris.
Wij (alle Bast-Bavinck-types) begaven ons via verschillende aanrijdroutes en tijdlijnen naar de beloftevolle maar ons geheel onbekende plek op deze planeet: 57°28' 39.09"N 18°08' 29.58"O; door de oude Vikingen ooit benoemd als Gutebyvägen 73 ergens op een rots in de Oostzee: Tofta, Gotland, Zweden. Heldhaftig verdedigd tegen de Russen. We zagen metterdaad enige gewapende pelotons Zweedse beroeps' in de velden en een heuse tank op de Strandweg. Goed gevoel.
Maar de overheersende indruk die dit verblijf bij ons achterliet is van een andere orde van vrede.
De vrede van het als vanzelfsprekende samenspel van alle 17 onderdelen van een soepel functionerende familiemachine. Niet strakke afspraken vooraf maar zich spontaan ontrollende scenario's vormden de achtergrond van dagprogramma's die ter plekke ontstonden. In wisselende samenstellingen werden er tot ieders tevredenheid activiteiten ondernomen, of juist niet. 
Het zonnige zwoele zwembad bleek een poel van saamhorigheid: slechts voor Michieltje en Ossian bleef de toegang beperkt: vleugeltjes of niks. 
Op het terrein zelf kon je je al compleet amuseren met tafel- of ècht voetbal; lezen, zonnen, dutten en/of I-padden.
Er was een bar- / badhuisje, van alle gemakken voorzien, incl. een CD-verzameling waar menig jongeling z'n vingers bij aflikte; ook 's avonds geopend tot na middernacht. Er waren barbecues en zitjes en douches voor iedereen. 
En de zon scheen.
Als je des ochtends uit een van de vele slaapvertrekken naar buiten schuifelde waren daar al nòg vroegere vogels met gebakken eieren of toast met hagelslag of yoghurt met cruesli en jus d'orange in de weer; een kwestie van do-it-yourself en aanschuiven.
De mogelijkheden voor de verdere dagbesteding waren vrijwel onuitputtelijk. Maar een mens moet keuzes maken. Zo kozen sommigen er voor gewoon niets te doen. Anderen begonnen de dag met dapper baantjes trekken in het bad. 

Alweer een wéék geleden?
De gedroomde harmonie werd tot gestolde werkelijkheid. Of nee, het waren de momenten van een ongrijpbare fantasie die je heel even kon aanraken en voelen en ruiken! Ja, je kon ze zelfs een beetje fotograferen....
Dús we hebben echte foto's als herinnering aan een vervulde belofte van 50 jaar trouw.
Trouw aan elkaar, trouw aan een ideaal, trouw aan ons zelf.
Zeventien maal dank voor het samen maken van de ultieme Utopie.
Moge de euforie nog even voort duren, of liever nog, bij het zien van de plaatjes weer oproepbaar blijken......

zaterdag 29 juli 2017

Waterkracht groen?

Hoe milieuvriendelijk en veilig is waterkracht toch eigenlijk?

Voor het opwekken van elektriciteit door middel van waterkracht zijn turbines nodig die draaiend worden gehouden door stromend water. Water stroomt het makkelijkst van hoog naar laag, waarbij er een substantiëel hoogteverschil dient te zijn.
In de Alpen worden kleine lokale stroompjes via buizenstelsels omgelegd teneinde samen een grote stroom te worden voor opwekking van elektriciteit. Dat verandert hele berghellingbiotopen: planten en dieren verdwijnen.
Rigoreuzer is de aanleg van grote stuwmeren over de hele planeet.
Grote ecosystemen- ook van waterdieren- gaan kopje onder. Hele volksstammen, hun dorpen en culturen althans, verdwijnen onder water.
Neem eens een kijkje bij de Drieklovendam !

Dit is de dam in de Jangstekiang vanuit de Ruimte (ISS)
Het meer is 660 km lang.

Naast het grote aantal ongevallen met dodelijke afloop bij de bouw is ook schade bij eventuele doorbraken onnoemelijk. In 1975 vielen er 26.000 doden, direct door het neerstortende water van de Banqiao-dam in China. Indirect vielen er nog eens 145.000 doden door hongersnood en cholera. Zes miljoen huizen werden verwoest. (6.000.000 in één klap). Denk eens aan het gemak waarmee militair gezien een stuwdam kan worden opgeblazen: één bommetje........ 
Dat lukt bij een kerncentrale niet zomaar.
Voorbij de dam ontstaat erosie, daling van het grondwaterpeil en uitdroging ten koste van de landbouw. Stuwmeren zijn door hun 'stilstaande' karakter een grote bron van methaan: een 25 x sterker broeikasgas dan CO². 
Veel dichter bij huis hadden ook grote rampen plaats die ik me goed herinner: Fréjus (Fr) 1959: 425 doden. In 1963 meer dan 2000 doden in Italië, Vajont.
Met andere woorden: de gevolgen van een damdoorbraak zijn vele malen groter dan de ontsporing van een nucleaire installatie en de kans daar op is ook beduidend groter dan die op een kernramp.
Eén voordeel hebben al die waterbekkens: de gevreesde zeespiegelstijging door het in rap tempo smelten van onze gletsjers wordt er door vertraagd. Er wordt inmiddels 11.000.000.000 ton regenwater tijdelijk tegengehouden door de ingenieurs van al die menselijke constructies. Zonder dat zou de zeespiegel 3 cm hoger zijn dan we nu meten..... Tel uit uw zegeningen.


dinsdag 27 juni 2017

Ik ga vechten tegen kanker, fiets je lekker mee?







Gedreven jongens en meisjes fietsen door Vietnam en Guatemala, sommigen doen vooral veel met de Alpe d' Huez om een mystieke reden of ze zingen gratis een liedje. Om te vechten tegen kanker. 
Zíj hebben helemaal geen kanker.
Anderen zwemmen van Amsterdam naar Rotterdam, lopen een nacht op slippers naar Apeldoorn of bedenken iets ludieks. Om samen te vechten tegen kanker!?
Merkwaardige opvatting van vechten en bovendien een medische behandeling waarvan het succes allerminst vast staat, om het voorzichtig te brengen.
Andere mensen kunnen helemaal niet vechten tegen jouw kanker.
Je kunt zelf ook niet "vechten" tegen kanker. Als het zover is kun je niet anders dan accepteren en open staan voor de mogelijkheden die betrouwbare behandelaars tegenwoordig hebben; en dat zijn er steeds meer. En vooral vertrouwen dat die hulp helpt.
Natuurlijk met een positieve instelling: zolang er hoop is is er leven: niet het hoofd in de schoot leggen.  
Dat de anderen meeleven is zeker een morele steun.
Heuse artsen, met name oncologen, kunnen met behulp van de nieuwste onderzoeksmethoden, de laatst ontwikkelde medicatie en zeer gespecialiseerde chirurgische ingrepen  vechten tegen jouw en mijn kanker.
Al die ontwikkelingen vragen onderzoek inclusief vallen en opstaan. Met eindeloos geduld proeven doen, dierproeven, mensenproeven en tenslotte de aanvraag voor toepassing bij echte patiënten.
Dat kost geld en dat wordt met zakken vol beschikbaar gesteld door de farmaceutische industrie, overheden en onderwijsinstanties; als extra bijdrage is financiële ondersteuning van het Koningin Wilhelmina Fonds meer dan welkom.
Als fietsers, wandelaars, zwemmers en allerlei andere creatievelingen  zich willen laten sponsoren voor een bijdrage  aan het KWF is dat zeer dierbaar en zinvol maar noem dat dan a.u.b. niet 'we gaan vechten tegen kanker'.
Zeg gewoon: Geef geld, veel geld voor wetenschappelijk onderzoek! en wel NU.




zaterdag 24 juni 2017

De Vrije Heerlijckheit Ameland

Hoewel de eerste mensen al vóór 850 na Chr. voet aan land zetten op Ameland duurde het tot mei 1962 voor ik er een eerste "studieweekend" doorbracht in het kader van een soort teambuilding (dat woord bestond nog niet). Jongelui van de 3e eerstejaarskring der N.C.S.V afd. Groningen konden elkaar wat beter leren kennen onder het toeziend oog van twee derdejaars. Die hadden Huize Annie van een bevriende tante gehuurd en we konden er met z'n allen in slapen.
Ik weet niet meer hoe. Het was mooi weer dus het leven kon zich buiten afspelen. Ook 's avonds zaten we op de trappen van de veranda om naar de sterren te turen. Sommigen meenden er iets goddelijks in te herkennen anderen wisten waar de Grote Beer stond. Eéntje had al jaren op Weer- en Sterrenkunde gezeten. Dat scheelde een slok op een borrel. Om een lang verhaal kort te maken: op 29 oktober 1965 verloofde ik mij met een meisje uit die kringen. 

Op Ameland natuurlijk

Van het een kwam het ander en na verloop van tijd kwamen we nog vele malen terug. Het eiland heeft een volstrekt uniek karakter en wij kunnen het weten want we kennen ze allemaal, van Texel tot Schiermonnikoog. En zo belandden we er vorige week weer. Op een senioren tijdstip, de midweek, met de E-bikes op de trekhaak en een klapkistje met de basis-ingrediënten voor het eigen ontbijt. We voelden ons deel van een ander universum: dat van de mensen met een lange, lange geschiedenis. Al dan niet samen. 
Er was ook nog de categorie "sprinkhanen" op het eiland. Dat waren diverse werkweekgroepen van kinderen (12 -16) die elkaar beter moesten leren kennen maar nog niet wisten hoe dat moest en daarom maar in klitgroepen door de dorpen en de winkels en cafetaria trokken; een spoor van verbijsterde middenstanders achterlatend. Ook op fietspaden en picknickplekken was je niet veilig: ze zagen je helemaal niet zitten, staan of fietsen. Voor hun manmoedige begeleiders konden wij slechts diep respect op brengen, naast enig meelij.
Een van de doelstellingen tijdens dit bezoek was om te controleren of Huize Annie nog bestond?
Jawel hoor, in betere conditie dan ooit.
Er was overigens heel veel veranderd op het eiland en misschien ook wel bij ons. Maar niet die diepe verbondenheid die we via elkaar hebben met zee en strand, met wind en branding en met de sterren, vooral met de Grote Beer. Veranderd of niet, het was een feest van herkenning; helemaal toen we bij toeval stuitten op het Kleine Kerkhofje van Nes: dáár moesten wij vijfenvijftig jaar geleden samen een spookverhaal voorbereiden in het donker. Dat is er niet van gekomen; het werd een verhaal van geluk en voorspoed. Niet alléén dat natuurlijk maar wel met een gezegende afloop en de conclusie: "Ameland" zit in ons bloed.


Historisch Archief:
de eerste foto van Geliefde op mijn kamer in mijn trui 
20-05-1962
Incognito was wel zo netjes.
Overigens wel op blote voeten.
Dát kostte mij mijn eerstejaarskamer!
Let op: Toen was geluk met een sigaret heel gewoon.






donderdag 18 mei 2017

Het ei hoort er weer bij


Oma Truus had een eierfobie: 

maximaal ééntje per week vanwege de cholesterolfobie.

Uit de VS kwam vorige eeuw de cholesterolhype aanwaaien. Ik heb die vijandigheid tegen lipiden als triglyceriden, LDL en HDL nooit goed begrepen en zwaai al 10 jaar met deze bestseller van Malcolm Kendrick. Cholesterol heb je nodig! Cholesterol in diverse vormen is essentieel voor alle lichaamsfuncties. Ons lichaam maakt deze vetten zelf aan naar behoefte. Wie cholesterolverlagers slikt dwingt het lichaam er meer van aan te maken, we zijn er afhankelijk van. Atherosclerose (slagaderverkalking) als gevolg van een teveel aan vetten lijkt aan de basis van deze koude oorlog tegen de eierboeren te liggen.
Het (onbevruchte!) ei was tot de jaren '50 van de vorige eeuw de ideale voedingsbasis: goedkoop, eiwitrijk, caloriearm en makkelijk verteerbaar. Uit die tijd stamt de slogan "Een ei hoort erbij", met de scabreuze suggestie dat het ook libido verhogend zou werken; veel bereikbaarder dan oesters; werkbaar voor de gewone man.
De aanname dat een ei een ongezonde cholesterol bom was vatte post zonder enige biologische evidentie. In het eigeel is een verwaarloosbare hoeveelheid (0,4%) aanwezig maar het bevat wel belangrijke antioxidanten die beschermen tegen hartfalen.
Zoals 'Geschiedenis' als een golfbeweging is te beschouwen zo slaat de eierbalans nu weer even door naar de andere kant wanneer Atkins et al. pleiten voor een ontbijt met eieren, een lunch met eieren en een diner waarin het ei een hoofdrol speelt. 
Misschien maar naar de juiste middenweg op zoek!


woensdag 17 mei 2017

Philips' Plagiaat


Over de kip en het ei valt te debatteren.




Maar voor de evolutie van Romeinse kledingspeld van 3e eeuw na Christus naar droogscheerapparatuur  uit de huidige 21ste eeuw lijkt het tijdspoor duidelijk.
De metalen speld, bezet met steentjes, werd onlangs met behulp van een metaaldetector ergens in Noord Nederland naar boven gehaald. 
Philips ontwikkelde in de dertiger jaren van de vorige eeuw haar 'Philishave'concept. Op mijn 15e verjaardag kreeg ik een 
tweepittertje cadeau van mijn vader. 
Technologie, design en productiemethoden schreden voort. In de hoogtijdagen van Philips, toen mijn schoonvader aan de sociale stuurknuppel van de Gloeilampenfabriek in het zuiden zat, vloog hij (meneer Bavinck) met enige regelmaat naar Eelde voor bezoeken aan de Philishave fabrieken 'Drachten' en 'Stadskanaal' alwaar de noordelijke werkgelegenheid diende te worden gestimuleerd, bij het wegvallen van vlasteelt, strokarton- en aardappelzetmeelproductie. Soms mocht dochterlief D. uit Groningen wel eens mee terugvliegen naar haar ouderlijk huis te E.
Dit volstrekt terzijde.
Ook werd in Drachten nagedacht over een elektrische tandenborstel avant la lettre. Daarvoor wilde mijn a.s. schoonvader graag mijn mening weten als student tandheelkunde.
Dat leek ons in Groningen toen niet iets dat het ambachtelijke handwerk zou kunnen evenaren; er werd dus ook niet te veel in geïnvesteerd. 
Dat pakte 30 jaar later anders uit, maar dit terzijde.
Inmiddels zijn de nieuwste shavermodellen, na een tijdje in China te zijn vervaardigd, weer terug in Drachten alwaar men mogelijk over 1000 jaar bij opgravingen weer zo'n driekantig cirkelstelsel kan opgraven. Hoe de baardmode er dan bij zal staan is moeilijk te zeggen maar men zal niet twijfelen over het gebruiksdoel van dit prehistorisch apparaat: waterdichte droogscheerder voor onder de douche; elektrisch aangedreven door oplaadbare accu. 
                                       Dus op ZON.                                          
21ste eeuw na Chr.! 
Rechtstreeks gekopieerd van de vorige bewoners / bezetters.
Appeltje - eitje 

vrijdag 12 mei 2017

De Wulpse Lente van 2017

Een CO² Feestje?

Van de 75 keren dat ik tot nu toe 'een nieuwe mei' mag meemaken zijn er misschien een kleine 70 die ik bewust beleefde. 
Deze van 2017 en die van 1947 (de warmste zomer ooit in Nederland) ervaar ik waarschijnlijk het bewustst. 
Toen werd ik 5 en kreeg een bolderkar met rode rhododendronbloemen versierd. 
Nu ik 75 word zie ik zo'n uitbundige, weelderige en gezonde groeiexplosie van lentegroen als nooit te voren.
Alles oogt nèt even robuuster en veelbelovender dan voorgaande voorjaarsjaren. Niet alleen in de rondom aanwezige 'natuur' maar ook in de borders en in de kas staan de ontluikende planten en zaaisels in de startblokken voor een bovennatuurlijke prestatie, lijkt het wel.
Nu schoot mij een prognose te binnen die ik jaren geleden las die voorspelde dat hoe meer ppm CO² er in de atmosfeer zou zitten hoe beter de 'agrarische opbrengsten' zouden zijn: dat was ook wel nodig voor het voeden van de groeiende wereldbevolking. 
Inmiddels is de mythische  grens  van 400 ppm overschreden!
Volgens sommigen een dramatische mijlpaal, volgens anderen nieuwe kansen voor planten en dieren. 
In combinatie met de wereldwijde opwarming wordt de assimilatie en de fotosynthese via bladgroen kwalitatief en kwantitatief geoptimaliseerd. 
Biologieles 1: de plant
Kortom, hoe meer CO²gas in de atmosfeer hoe hoger de opbrengst in zuurstofproductie ( O²) en glucose voor de opbouw van alle bladgroene planten; van mini-alg tot tropische woudreus.  ( Hoe meer CO² hoe beter? )
En van uitbundig plantenleven profiteert de hele planeet: ook de dierenwereld.
Meer bloemen = meer insecten = meer insectenetertjes etc.



En bij die dierenwereld horen ook De Mens en de knut.
Nogal ingewikkeld.