Levende Geschiedenis (1)

Van Nederlands Nieuw Guinea via Irian Jaya naar Papua Barat in honderd jaar.

Pas de laatste 100 jaar is de geschiedenis van dat hele grote lege onbekende stuk van Nederlandsch Indië dat Nieuw Guinea heette op gang ("tot ontwikkeling") gekomen. De laatste 60 jaar zijn daarvan het meest turbulent. Mijn vriendschap met een van de eerste bewoners van Nieuw Guinea die in Nederland ging studeren duurt al bijna even lang. Bij de Onafhankelijkheid (= bestuursoverdracht aan de VN) was hij als afgestudeerd tropisch-landbouwkundige in Hollandia, de toenmalig hoofdstad, aanwezig. Onvermijdelijk gevolg van de overeenkomsten was overdracht aan Indonesië in 1963, een gruwel in de ogen veel Papoea's. Mijn vriend Zachi heeft een uitputtend verslag van deze periode gepubliceerd in 1969. Hij was met zijn gezin inmiddels in Nederland. Zijn bevindingen zijn neergelegd in een formeel boek vol teksten, afspraken, brieven, verslagen, politieke toezeggingen en uiteindelijk ook verwijten aan Nederland over het zwichten voor internationale druk........

Ondertussen bracht Zachi bijelkaar méér dan een jaar door in Indonesische Detentie als Politiek Gevangene. In die periode had hij tijd om veel na te denken en met een potlood en een bloknoot op schoot gedachten en gebeurtenissen te beschrijven die hem intens bezighielden.....en dan gaat het niet over koetjes en kalfjes. Het gaat over oorlog en onrecht; over dood en verlies. Over echte mensen: onvermijdelijk the good guys and the bad guys. Sinds gisteren ligt dat document (zeg maar 75 A-viertjes superdun kladpapier) in kriebelklein handschrift op mijn bureau: gewapend met vergrootglas en tekstverwerker gaan Zachi, Vien en ik er een leesbare en levende geschiedenis van proberen te maken. Dat is pas ècht echt. Politiek is onmenselijk hard voor individuen: Zachi vluchtte met zijn hele jonge gezin viavia in 1968 naar Nederland terug; eigenlijk kun je "politiek" helemaal niet ontvluchten. Alles lijkt gepolitiseerd. Maar straks zijn er dus Zach's memoires: "Dagboek in de Gevangenis van Sukarnapura ". Ongecensureerde hartekreten van een teleurgestelde Papoea-in-ballingschap.