dinsdag 26 november 2013

Raadsel (1)

Welk land is het grootste buurland van Nederland?

Hoewel de Koning en onze altijd ontwapenend ogende Koningin deze goede buur met een glimlach bezochten wordt er ook zeker met militair tromgeroffel gedreigd en sluit deze natie graag coalities met onze vijanden. Op minder dan 30 kilometer richt men kanonnen op ons grondgebied om de druk op de ketel te houden. Je kunt je betere buren voorstellen.




(klik hier om even te spieken) en dan uitzoomen op Googlemaps-kaartje.

En hoe leerzaam, kijk naar  alle landen van de wereld  in volgorde van grootte.
Dat maakt toch enerzijds trots (van vroeger) en anderzijds bescheiden: de tijden veranderen....vergane Glorie??


Alle inzendingen worden beloond.



maandag 25 november 2013

Kosmologie is ook een vak (4)

Het uitdijende Al in het A.T.C. onder leiding van Henny Lamers.


(voor mijn sterrenkundevrienden R J en D B, die deze seance moesten missen en voor Martijn die mijn getuige wilde zijn)

Sinds jaar en dag komen er op onze Sterrenclubavonden coryfeën langs die ieder op hun eigen wijze iets laten zien van de stand der wetenschap met betrekking tot het Universum waarin wij rondtollen en in het bijzonder over hoe het zo gekomen is en waar wij met z'n allen naar op weg zijn. Dat levert iedere keer weer een nieuwe inzichten op: de ontwikkelingen op dit vakgebied gaan ongelofelijk snel. Soms komen gegevens die al tig keer voorbijkwamen, alleen al door de invalshoek van de spreker, in een totaal ander daglicht te staan. Neem nou Henny Lamers. Emeritus hoogleraar, Astronoom. Nijmegen, Utrecht, Princeton en Amsterdam. Ik lepel het rijtje maar even op alsof het niks is. Maar als ik ook nog vermeld: hoofdrol bij NASA, HUBBLE-telescoop, KNAW, etc. dan zullen er zelfs  bij de basaalste amateur belletjes gaan rinkelen: 
Hij is één van de grote Iconen des Vaderlands die Nederland en de Kosmos op de Wereldkaart der astronomen heeft gezet.

Niet voor niets ben ik de afgelopen weken student 'kleine deeltjes physica' geweest en heb ik mij de ideeën van de Speciale Relativiteitstheorie eigen kunnen maken. Onder meer kon ik kennis nemen van  Einstein's Postulaat 1:
de lichtsnelheid heeft dezelfde waarde voor alle waarnemers die zich ten opzichte van elkaar bewegen met een constante snelheid. 

Voor de gewone lezer betekent dit dat zich niets sneller kan voortbewegen dan het licht (= electromagnetische straling) en dat die snelheid altijd hetzelfde is al komen twee fotonen elkaar vanuit tegengestelde richting met de lichtsnelheid tegen. 1 x lichtsnelheid + 1 x lichtsnelheid = 1 maal de lichtsnelheid.
Dit principe van de invariantie van de lichtsnelheid heeft oneindig grote fysische en filosofische implicaties. O.a. de consequentie dat de duur van de tijd en de grootte van een afstand voor verschillende waarnemers op verschillende tijdruimtemomenten niet gelijk zullen / kunnen zijn.

Zojuist was dit alles mij door prof. dr Jo van de Brand ingepeperd en dan komt zijn collega Lamers ons vertellen dat de ruimte uitdijt met een snelheid die de lichtsnelheid ( ± 300.000 km/sec) ruimschoots overschrijdt. Dat kon toch niet? De uitdijing van ons eigen heelal is al rond 1930 -ik was nog niets eens geboren!!- gemeten via de roodverschuiving in de spectra van wegvliedende melkwegstelsels. Roodverschuiving is het dopplereffect van verlenging van de golflengte van geluid of licht. Geluidstonen wordt lager en lichtstralen roder. Nog steeds klinkt hier voor hobby-amateur-kosmologen zoals ik enige logica in door. 
Maar Prof. dr H.J.G.L.M. Lamers  gooit een hele nieuwe factor in de strijd! Niet het heelal als geheel dijt uit, dus zodanig dat sterren en sterrenstelsels steeds verder uit elkaar komen te liggen. Oeroude voorbeeld: de stippen op een ballon verwijderen zich van elkaar als de ballon wordt opgeblazen. Nee, zegt Henny L. neem als voorbeeld een krentenbol
die door gist gaat rijzen: de krenten zijn de galactische stelstels. Voor mijn part zelfs de grote clusters van sterrenstelsels. Met afstanden en doorsneden van miljarden lichtjaren. Met als meetbaar maximum zo'n 13,7 miljard lichtjaren als zichthorizon. Wat ligt er achter de horizon?

Welnu de uitdijing betreft 'als in de bakkersoven' slechts het vergroten van de afstanden tussen de krenten. De krenten zelf worden niet groter! Hebbes?
De ruimte neemt toe in zijn eigenheid. Mocht je al denken dat het niet helemaal is te overzien, dat praten over 20, 30, 100 miljard jaren, dan loop je nu helemaal met je voorstellingsvermogen tegen grenzen aan: de toename van de ruimte gaat met een snelheid die niet 2x de lichtsnelheid is, ook niet 10 maal, maar naar schatting mogelijk 10.000 x (tienduizend maal) sneller dan de vastliggende maximum snelheid -C- binnen het heelal. Dus 30.000.000.
Dertigmiljoen kilometer per seconde. Tel maar mee: en 1, en 2, en 3, en....da's bijna hondermiljoen kilometer in het rond!!

In de dopplerverschuiving zien we niet de toename van de snelheid maar het langer worden van de af te leggen weg. En per seconde worden wij minder wijs: het  stukje heelal dat wij kunnen waarnemen wordt relatief (percentage- gewijs) heel snel kleiner!


(Kijk hier naar de powerpointpresentatie)

woensdag 20 november 2013

Woorden van het jaar 2013

De jaarlijkse rubriek voor onze buitenlandse gasten.

Voor wie voornamelijk buiten onze landsgrenzen vertoeft, regelmatig op een of ander Nederlands medium afstemt maar hier en daar een woord opvangt waarvan hij / zij denkt: "Hè, wat hoor ik daar?" volgt hier het rijtje van in 2013 gelanceerde begrippen, zonodig met enige toelichting. Veel spreekt voor zich. Gebruik je verbeelding. Ik doe er geen plaatjes bij. Een soort vegetarische maaltijd voor omnivoren.

* spiegelafstelplaats.

* sletvrees.

* heupzorgplan.  (de verzekering 
                          wil de kosten minimaliseren)

* verdwaalstress.(help m'n tomtom doet het niet)

* ontwoekeren.   (je te dure beleggingsverzekering 
                          omzetten of afkopen)

* politievirus.     (je computer gegijzeld tegen losgeld)

* alfabetweter.   (zo'n agoog of oloog die ergens 
                          verstand van denkt te hebben)

* hulpindustrie.  ( het circus van SHO - giro 555)

* kleeftijd.         (de kinders gaan maar niet de deur uit)
                        (Kees v. K.: de periode in je jeugd 
                         die je nooit meer loslaat)

* halalpolitie.     (vgl. shariapolitie)

* participatiemaatschappij. Troonrede 2013.
                        (al eeuwenoud begrip in de kerk, 
                         in 1966 heette het engagement)

* doucheplassen.(duurzaam urineren)

* wandelgangencoalitie. (ondemocratisch regeren)

* regenboogbeleid. (idem)

* phubben.         (op je smartphone kijken 
                          terwijl je met iemand praat)

* 3-D printer.

* ecofobie.

* dementiekoor.

* flexisex.

* opeethypotheek ( moesten wij maar eens doen??)

* verchinezen.

Het jaar 2013 is nog niet eens voorbij en er is al een record aantal originele woorden en vooral combinaties van al bestaande woorden. Wat er na vandaag nog bijkomt nemen we in 2014 mee. Fijne Sint, Zwarte Piet, Stille Nacht en Gelukkig Nieuwjaar.

maandag 18 november 2013

Stelling van de dag




Is het toeval dat er vlak voor december weer een run op dieet- en voedingsadviesboeken is?

Een door mij hooggeachte en zeer gewaardeerde Vlaamse epidemioloog, resp. gerontoloog Luc Bonneux,  veegde op de hem eigen, humoristische, wijze vandaag in Trouw de vloer aan met iedere 'voedingsdeskundige' die weer een nieuwe variant van het verband tussen eten en gezondzijn propageert; vervolgens publiceert, via een uitgeverij in de Boekhandel terecht komt en derhalve snel binnenloopt. Zo haalt hij de nieuwe 'Voedselzandloper' (oplage nu reeds 200.000 ex.) onderuit als een 'reeks beweringen zonder enig bewijs'.
Een voorbeeld daaruit: "Walnoten verminderen de kans op een hartinfarct met 50%". Deze geciteerde studie is betaald door de California Walnut Company.....
Toch adviseer ik persoonlijk iedereen zich tegoed te doen aan onze eigen huiswalnoten.

Zijn betoog, goed onderbouwd, komt neer op maar één advies:
"Eet gevarieerd, word geen vetzak".

zondag 10 november 2013

Sterren van toen (1)

Wij waren erbij in Woodstock op de hei !

Zoals aangekondigd lieten wij vandaag de Uitvaartbeurs even voor wat die was en ook het Zonnestraalconcert van de Soroptimisten van Hanneke  moesten wij aan ons voorbij laten gaan, immers vandaag was "Melanie-day". Ik had kaartjes gescoord voor het live-optreden van de échte Melanie Safka.


Vooraf even voor mijn jongste volgers: Melanie is een soort "mastodont uit de flowerpower', zeg maar één van die bloemrijke en melodieuze protestzangers uit het midden van de vorige eeuw. Ga nu naar Wikimelanie .
Melanie! Geboren in 1947 (dus nu AOW) en door mijn toenmalige vriendin -later ook de moeder van onze kinderen-  onder mijn aandacht gebracht. Haar 'songs' galmden door d'Amouderij, en de laatste weken ook door onze huidige woonstee. De hoezen met lp's liggen nog op zolder.


Mijn vrees dat er achter ons (rij 3) niemand meer in het theater zou zitten bleek totaal ongegrond. Dat Singer uitpuilde zal ik niet beweren maar bij de garderobe was het toch dringen geblazen. Een zeer rijk geschakeerd publiek ontving het icoon van Woodstock met aanstekelijk enthousiasme. Een wave van herkenning ging door de rijen bij ieder gehonoreerd verzoeknummer. Zo hield Melanie ons in de waan van "u vraagt, wij draaien" maar had ze  anderzijds een strakke eigen regie. Geen gillende keukenmeiden op de stoelen maar wel swingende golven door de rijen kalende, grijzende 50-plussers. Waren wij de bejaardsten?
De kracht van dit onvermoed sterke optreden lag niet in de precisie van haar toonhoogten maar in de overtuigende rauwheid en emotie van haar voordracht.
Niet wij waren terug in de sixties, maar de sixties waren terug in Laren!

Haar zoon Beau gaf een ontroerende ondersteuning aan zijn 'monumentale' moeder met virtuoos guitaarspel en een soort strijkguitaartje dat een half orkest kon suggereren.
Apotheose: het applausboeket dat Beau na afloop de zaal ingooide kon Dineke feilloos opvangen! Wij kwamen verrijkt uit de muziektempel die Singer heet.

Mag ik nu recensent bij de Wie Wat Waar Worden?


(ik spotte menig BN-er uit het mediapark in de zaal) 


donderdag 7 november 2013

Stelling van de dag



De weg kwijt met alcohol.

Nee, de stelling gaat anders dan jullie denken, hij luidt als volgt:

"Pubers die veel alcohol drinken vinden als volwassene hun auto moeilijker terug in een parkeergarage".

Alzo is gebleken uit rattenproeven door Jelte Wouda die zijn dissertatie vanmiddag (7 november) verdedigde op de VU. Hij heeft hiervoor heel veel puberratjes dronken gevoerd. Wetenschap is best heftig. Uiteindelijk vond geen enkele rat zijn auto nog terug.


woensdag 6 november 2013

Uitje van het weekend van de uitvaart

Ga dit weekend eens gezellig naar de Uitvaartbeurs.

Hoewel ik als klein jongetje al vertrouwd was met  'Duin & Kruidberg' vanwege een  zomervakantie in Santpoort rond 1953 was ik onlangs nog blij verrast toen wij, fietsend door de Kennemerduinen, oog in oog met dit fraaie Landgoed kwamen te staan. De associaties met strand en zee en duinen waren al die jaren diep verankerd in mijn onderbewustzijn maar sprongen als veertjes omhoog bij het zien van de bordjes uit mijn vroege jeugd.

Maar het verband met verfraaide lijkkisten, kunsturnen, begrafenisgebak en gedachtenisvlinders had ik nog niet eerder gelegd.
Toch is dat verband er: a.s. weekend gratis toegang tot de UITVAARTBEURS*) in ...............Duin & Kruidberg  te Santpoort. 
Niet alleen gratis maar ook laagdrempelig, rolstoeltoegankelijk en met een vrijblijvende cakeproeverij. Dat is nog niet alles. Er is een kindercrêche, een rouwverwerkingsspecialiste genaamd Eva.  Er zijn zelfoplossende as- urnen van Himalayazout en lijkwades van zijde, Ja ook Japanse grafmonumenten. Je kunt je vader's en / of moeder's crematieresten laten verwerken in fraaie glazen kralen. En...last but not least Medium Karin Zendveldt  (what's in a name) legt op de beurs contact met Gene Zijde door middel van fotoreadings.

Je kunt niet vroeg genoeg beginnen met een beetje oriëntatie op de jongste trends op dit gebied en wat er zoal te koop is. Ook beginnen met sparen of een leuke workshop (timmeren?) volgen en het opmaken van een deugdelijk testament behoort tot de mogelijkheden.
Vergis je niet!! Doodgaan ansich is al peperduur, het fenomeen opleuken kost kapitalen. En met een erfenis kun je jezelf beter niet al te rijk rekenen. De erfenisbelastinginspecteur gaat vóór!

Dit is al de derde uitvaart-commercie-uiting in opvolgende jaren. Vorige bezoekers gaven gemiddeld een waarderingscijfer 8, zeg maar *****.


Wie gaat? Wij zijn verhinderd want we moeten naar een Concert van Melanie. Ken je die nog?? **)

*     Naar de Uitvaartbeurs  
** Naar Melanie


maandag 4 november 2013

Hatseflats

Gezelligheid Anno Domini 2013 (MMXIII)

'......hatseflats!' zegt Ton op de kunstlederen bank in de knusse woonkeuken met de fotootjes van de honden en de kinderen aan de muur waar het Senseo-apparaat gezellig pruttelt op het aanrecht.
'Hatseflats, en weg waren alle dakpannen in de storm....'


Ik mis nog die stoffige Perzische kleedjes.


(vrij naar Gooi- en Eemlander d.d. 4-11-13)