Ergens in de 50-er jaren van de vorige eeuw verkleurde mijn protestants christelijk Baudartius Lyceum in Zutphen in één klap van witte school naar een gemengde met een zweempje chocola. Van hogerhand werden er tien echte Papoea's ingevlogen. Veelbelovende jongemannen (ik herinner mij geen meisjes!) die in de ogen van Zending en Gouvernement, na een gedegen middelbare- en voortgezette studie in Holland, leidinggevende functies zouden gaan vervullen in ons laatste stukje "Gordel van Smaragd". Nederland had naar mijn gevoel oprechte bedoelingen met de emancipatie van de autochtone bevolking van Nieuw Guinea.
Mijn politieke bewustzijn was op mijn 13e nog embryonaal; mijn antennes voor iets "bijzonders" waren al aardig ontwikkeld (zendingsboekjes?). Gekroesde medemensen die via een KLM-luchtbrug pardoes in Zutphen e.o. werden gedropped. Ze waren zó vanuit oerwoud, kampong of van een bounty-eiland geplukt (dacht ik toen) en hadden helemaal niemand anders in de Achterhoek dan elkaar.
Ik zag Ori en Saul, Bas, Frits en Zachi -in volgorde van grootte- in de schoolbanken plaats nemen. Goed Ingeburgerd! Calvijn, Nederlandse taal en -cultuur alsmede het "leve de koningin" waren er met de paplepel ingegoten. Voorbeeldige Nieuwe Nederlanders zouden we nu zeggen.
Bas Jouwe en Zacharias Sawor werden samen ingekwartierd bij bejaarde kennissen van mijn ouders........in Eefde dus (!).
Zo was een eerste uitnodiging om bij mij thuis in Zutphen te komen "spelen" al gauw gemaakt.
Van Zachi leerde ik o.a. schaken en dammen, op mijn hurken zitten en enige maleise krachttermen. Van mij leerde hij boerenkool eten, op tijd op een afspraakje komen en wat modern nederlands taalgebruik. Samen deden we van alles: fietsen, wandelen met de hond Freya; op vakantie naar Zee. Hij hoorde bij onze vrienden- en familiekring. Mijn moeder was voor hem "tante Grietje". Ja, eens maakten we een monstertocht met fiets en tentje achterop: van Zutphen via Vlissingen en Brussel naar de Belgische Ardennen. Kijk eens op Googlemaps! Daar moeten we enige weken over gedaan hebben. Dan leer je elkaar wel kennen. Ik heb geen idee hoe we weer thuis kwamen, nog eens even aan Zachi vragen.
Maar toch, na de middelbare school verloren we elkaar geleidelijk uit het oog. Zachi ging Tropische Landbouw doen in Deventer. Ik vertrok naar Groningen voor een druk bestaan als student. Theologie of tandheelkunde? Ik aarzelde nog. Daar was ook een meisje in het spel. Met haar ben ik inmiddels binnenkort 43 jaar getrouwd!
Later hoorde ik dat Zachi al weer lang en breed in Hollandia zat. Alles wat zich dáár heeft afgespeeld in die tijd onttrok zich toen compleet aan onze waarneming op onze studentenkamertjes. Overigens kwam er in Groningen al gauw een hele andere relatie met dat wonderschone tropische eiland dat tegenwoordig West Papua heet: in mijn Jaarclub (1961) zat (en zit) een èchte "originele" Kamma. De impact van die naam drong pas in volle omvang tot mij door toen ik in 2000 drie weken lang met deze Harry Kamma mee mocht reizen naar Jayapura, de Baliemvallei, Manokwari en het eiland Biak. Maar dat is weer een verhaal op zich.
Het "papuavirus" zoals iemand het noemde, nestelde zich toen definitief in mij.
Eind jaren negentig kwam ik Zacharias weer op het spoor. Via mijn moeder, die nog contacten had met dominee Ori (met welke dominee niet?) hoorde ik: hij woont tegenwoordig in Wageningen.
Gauw kijken in de telefoongids onder de "S" van Sachi: bingo!
Toen was er heel, heel veel bij te praten. Dat doen we tot op de dag van vandaag regelmatig.
Er wie Sawor zegt, zegt Biak. Wie Zachi zegt, zegt Sowek en wie Sowek zegt, zegt Rajori!
De kleinschaligheid van de Stichting Rajori; het gevoel méé te kunnen leven met de projecten en de mensen die er mee bezig zijn; de concrete resultaten en de verantwoording.
Dàt spreekt ons aan.
www.rajori.nl/index.php voor meer info en ondersteuning van de toekomst voor jonge Papua's.
hoi pap! wat een leuke blog, ik zie het helemaal voor me! Bijzonder hoor. Wat lijkt Hans toch op jou, vooral die foto met zachi en frija, heeft omoe goed vastgelegd. liefs uit amsterdam.
BeantwoordenVerwijderen