Tandarts in het oerwoud

Idealisme en Geloof boort gaten en trekt kiezen. Er zijn nogal wat tandartsen die vlak na hun afstuderen (wat kun je dan helemaal tegenwoordig?) of tijdens hun voorspelbare midlifecrisis of meteen na hun pensionering op pad gaan om in het tropisch regenwoud tegen geringe of geen geldelijke vergoeding het wereldtandleed te gaan bestrijden. Deze week lees ik over Marijke (23 en net afgestudeerd) die via Mercy Ships naar Togo reist en ronduit zegt: "Ik weet dat God mij leidt". Ze zoekt 6 maanden lang met een Landrover de allerarmsten op, trekt kiezen en tanden die pijn doen en vult enkele kleine gaatjes (hoe? waarom?). Daarna volgt een promotie van Christus de Heer, het uitdelen van een tandenborstel en wat tandpasta. Uit het interview blijkt verder dat zij er veel van geleerd heeft. Ook spiritueel: met mijn kennis en de kracht van God kan ik er op vertrouwen dat ik de goede keuzes voor de patienten maak. Tot zover Marijke. Ik vraag mij al jaren af wat de meerwaarde van dit soort "Oerwoudtandheelkunde" is ten opzichte de authentieke medicijnman/-vrouw die perfect (met wat hocupokus anaesthesie) een kies uit een dik en rijp abces kan verwijderen, daarmee het leven van de client redt en hem verder niet opzadelt met één tandenborstel en één tube; A: wat moet je daarmee en hoe? en B: hoe verder als ze op zijn? En dan die een of twee vullingen: hoe gaat dat in een mensenmond als er geen enkel vervolgtraject is in de mondzorg? Het is volstrekt zinloos gedoe. Hoogstens laat je iemand snuffelen aan een andere wereld die vervolgens totaal onbereikbaar blijft. Er zíjn gewoon geen borstel- en pastawinkeltjes. Ook geen mondhygiënistes, tandartsen en kaakchirurgen. Leve èchte oerwoudtandheelkunde: dat heet tegenwoordig geloof ik duurzaam. Shamanen genieten het vertrouwen van alle generaties en kunnen niemand een poot uitdraaien want dan brengen ze hun eigen toko om zeep. Met Geloof, Hoop, Liefde of echt Humanisme is best veel leed te verlichten. Helpers trotseren ontberingen, malariamuggen en andere bedreigingen. Ze komen er zelf gelouterd, voldaan - een enkeling zelfvoldaan- en sterker uit. Dat wil ik niet baggatelliseren. Maar of het de doelgroepen echt helpt? Zelf was ik eens op bezoek in een tandheelkundig kliniekje in Abepura in West Papua. Daar was echte armoede, schaarste en gebrek aan alles, met name hygiëne. De Chinese tandarts (links op de foto) probeerde allerlei vulsels onder erbarmelijke omstandigheden in gebitten te stoppen. Waarom? Ze werd er een beetje beter van (de Missie betaalde haar uit de missiepotjes) maar de patienten echt niet; daar waren we het allemaal over eens. De Pater ligt in de behandelstoel voor de foto, die laat zich daar echt niet behandelen. De operatielamp is van Philips, dat gele kastje is de boor. Het enige dat zinvol zou zijn is een fles alcohol 70% om de armzalige collectie extractietangen eens lekker te desinfecteren. Als je het mij vraagt is deze ontwikkelingshulp erg nuttig voor de hulpverleners. Voor de slachtoffers hiervan is het eerder frustrerend, dus eigenlijk contraproductief. Wacht maar af tot de doelgroepen er zelf aan toe zijn, zou ik zeggen. Dan kan de ontwikkeling inderdaad duurzaam worden. Maar wie vraagt het mij?