Hoeveel geld is een mensenleven waard?
Economische, ethische of filosofische invalshoek? Reken dat maar eens even uit!
Met mijn schoonvader had ik een halve eeuw geleden een belangwekkend gesprek over ahob's; dat zijn automatische-halve-overweg-bomen; van die dingen om mensen -door luid geklingel, geknipper en een roodwit dwarsbalkje-te ontmoedigen het treinspoor over te steken als er een trein in aantocht is. Klinkt mijn hedendaagse lezers logisch in de oren? Welnu, er was een tijd dat er bij iedere spoorwegovergang een overwegwachter (m/v) werkte, en
ja, veelal woonde in het spoorhuisje, met vrouw en kinders, die bij het naderen van een trein uit dat huisje kwam en met de hand de beide spoorbomen tijdig neer liet dalen teneinde personen, paarden en wagens de doorgang te beletten, voor hun eigen veiligheid; logischerwijs draaide hij na passage van de personen- resp. goederentrein de beide spoorbomen weer omhoog. Als hij/zij net aan de koffie was kon dat even duren maar er kwamen ook minder treinstellen langs, het was nog gemoedelijk. Let wel: 24 uurs dienst, want met name in de nacht kwamen de goederenwagons langs gedenderd. Chloortreinen, landbouwmachines, militair materieel en met name ook industriële grond- en brandstoffen werden 's nachts intensief over ons dicht bereden spoorwegnet versleept. Ik sliep er vlak bij in mijn ouderlijk huis te Zutphen; nooit iets gemerkt of gehoord tot ik met nieuwkomers, zoals mijn echtvriendin en onze kinderen, op het zolderkamertje sliep: iedereen, behalve ik, werd door die 'nachttreinen naar Lissabon' uit de slaap gehouden. Maar goed, we hadden het over de spoorboomwachters. Er waren soms ook wel wisseldiensten want het was 's nachts dus ook een komen en gaan. Kortom een beroep met grote verantwoordelijkheden waarbij een menselijke fout fatale gevolgen kon hebben.
En een kostbare aangelegenheid ook; stel 2500 bewakers van de gelijkvloerse kruisingen keer 400 florijnen = 1.000.000 gulden per maand, terwijl die spoorboomdraaiers meer dan de helft van de tijd met een shagje (spr. sjekkie)aan de koffie zaten.
En een kostbare aangelegenheid ook; stel 2500 bewakers van de gelijkvloerse kruisingen keer 400 florijnen = 1.000.000 gulden per maand, terwijl die spoorboomdraaiers meer dan de helft van de tijd met een shagje (spr. sjekkie)aan de koffie zaten.
Indertijd werd er door de overheid een beroep gedaan op de denktank waarin mijn schoonvader kennelijk zat mee te denken: "kunnen wij dit door automatisering goedkoper regelen?"
Volledig afsluitende bomen zouden per stuk 160.000 gulden duurder uitpakken dan halve bomen. Als er tijdens de afschrijvingstermijn van de ahob minder dan twee mensen zouden worden overreden was het een reeële besparing. Ergo 160.000 gedeeld door twee maakt 80.000 gulden per mens, als rekeneenheid. 36.302 euro! De som van kosten en baten was gauw gemaakt en betekende uiteindelijk het einde van de bemande spoorbomen.
Volledig afsluitende bomen zouden per stuk 160.000 gulden duurder uitpakken dan halve bomen. Als er tijdens de afschrijvingstermijn van de ahob minder dan twee mensen zouden worden overreden was het een reeële besparing. Ergo 160.000 gedeeld door twee maakt 80.000 gulden per mens, als rekeneenheid. 36.302 euro! De som van kosten en baten was gauw gemaakt en betekende uiteindelijk het einde van de bemande spoorbomen.
Inmiddels is het ethisch-economisch denken over de 'waarde van een mens' wel wat verder uitgewerkt en ontwikkeld: de VOSL (value of a statistical life) is onderwerp van uitgebreide studie's en politieke (= begrotings)planning.
(meer over VOSL) En dan is er nog zoiets als inflatie.
Dat er over vijftig (?) jaar helemaal geen gelijkvloerse spoorwegovergangen zijn maar louter tunnels zal ik niet meer meemaken, maar dat is wel de enige veilige oplossing, ongeacht de economische mensenlevenswaarde.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten